Trong thời đại cạnh tranh khốc liệt, việc đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân lực là điều cần thiết để doanh nghiệp duy trì năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên, chỉ đầu tư chưa đủ, điều quan trọng là phải đánh giá hiệu quả của các chương trình đào tạo để đảm bảo chúng mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người tham gia.
Mô hình Kirkpatrick là một công cụ đánh giá hiệu quả đào tạo phổ biến và hiệu quả, được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách áp dụng Mô hình Kirkpatrick để đánh giá hiệu quả đào tạo một cách hiệu quả, bao gồm 6 bước chi tiết.
Bước 1: Nắm vững 4 cấp độ đánh giá của Kirkpatrick
Mô hình Kirkpatrick được phát triển bởi Donald Kirkpatrick vào năm 1959 và được cập nhật liên tục cho tới nay. Mô hình với nhất có tên The New World Kirkpatrick Model bao gồm 4 cấp độ đánh giá:
- Cấp độ 1: Phản hồi (Reaction): Đánh giá phản ứng của người tham gia đối với chương trình đào tạo.
- Mục tiêu: Kiểm tra mức độ hài lòng, hứng thú và sự tham gia của người tham gia.
- Phương pháp: Khảo sát, phỏng vấn, thu thập phản hồi trực tiếp.
- Cấp độ 2: Học hỏi (Learning): Đánh giá mức độ kiến thức, kỹ năng và thái độ mà người tham gia đã tiếp thu được từ chương trình đào tạo.
- Mục tiêu: Xác định mức độ hiểu biết, khả năng áp dụng kiến thức và kỹ năng mới.
- Phương pháp: Kiểm tra kiến thức, bài tập thực hành, đánh giá năng lực.
- Cấp độ 3: Hành vi (Behavior): Đánh giá mức độ thay đổi hành vi của người tham gia sau khi tham gia chương trình đào tạo.
- Mục tiêu: Xác định mức độ áp dụng kiến thức và kỹ năng mới vào công việc thực tế.
- Phương pháp: Quan sát, đánh giá hiệu suất công việc, phỏng vấn đồng nghiệp và quản lý.
- Cấp độ 4: Kết quả (Results): Đánh giá tác động của chương trình đào tạo đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
- Mục tiêu: Đánh giá lợi ích kinh tế, hiệu quả hoạt động, sự cải thiện về năng suất, doanh thu, lợi nhuận.
- Phương pháp: Phân tích dữ liệu kinh doanh, so sánh hiệu quả trước và sau khi đào tạo, đánh giá sự hài lòng của khách hàng.
Bước 2: Xác định cấp độ theo Mô hình Kirkpatrick cho từng chương trình đào tạo
Không phải tất cả các chương trình đào tạo đều cần đánh giá ở cả 4 cấp độ. Việc xác định cấp độ đánh giá phù hợp phụ thuộc vào mục tiêu và yêu cầu cụ thể của mỗi chương trình đào tạo.
Khi lập kế hoạch đào tạo, chuyên gia Learning and Development (L&D)nên thảo luận với các bên liên quan về cấp độ đánh giá cho từng chương trình ngay từ đầu. Điều này giúp đảm bảo rằng kế hoạch đánh giá phù hợp với mục tiêu của chương trình, tránh lãng phí thời gian và nguồn lực. Hơn nữa, việc xác định rõ ràng cấp độ đánh giá giúp chuyên gia L&D thiết kế các công cụ đánh giá phù hợp và thu thập dữ liệu chính xác hơn.
Đây là việc các chuyên gia L&D hay bỏ qua hoặc làm không kỹ khi nhận yêu cầu đào tạo từ các bộ phận hoặc ban lãnh đạo, dẫn đến việc đánh giá không hiệu quả và khó đưa ra kết luận chính xác về hiệu quả của chương trình đào tạo.
Bước 3: Chọn công cụ phù hợp cho từng cấp độ
Sau khi xác định cấp độ đánh giá, bạn cần chọn công cụ phù hợp để thu thập dữ liệu. Dưới đây là một số công cụ phổ biến cho từng cấp độ:
- Cấp độ 1 (Phản hồi): Khảo sát trực tuyến, khảo sát giấy, phỏng vấn trực tiếp, bảng đánh giá phản hồi.
- Cấp độ 2 (Học hỏi): Kiểm tra kiến thức, bài tập thực hành, bài kiểm tra năng lực, đánh giá đồng nghiệp, đánh giá tự đánh giá.
- Cấp độ 3 (Hành vi): Quan sát trực tiếp, đánh giá hiệu suất công việc, phỏng vấn đồng nghiệp và quản lý, bảng đánh giá hành vi.
- Cấp độ 4 (Kết quả): Phân tích dữ liệu kinh doanh, so sánh hiệu quả trước và sau khi đào tạo, đánh giá sự hài lòng của khách hàng, bảng đánh giá kết quả.
Bước 4: Thiết kế cách đánh giá cho từng công cụ đã chọn
Việc thiết kế cách đánh giá là rất quan trọng để đảm bảo thu thập được dữ liệu chính xác và hiệu quả. Dưới đây là một số lưu ý khi thiết kế cách đánh giá:
- Xác định rõ mục tiêu đánh giá: Nên xác định rõ mục tiêu đánh giá cho từng công cụ để đảm bảo thu thập được dữ liệu phù hợp với mục tiêu.
- Sử dụng ngôn ngữ rõ ràng và dễ hiểu: Nên sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu để người tham gia dễ dàng hiểu được câu hỏi và đưa ra câu trả lời chính xác.
- Đảm bảo tính khách quan: Nên thiết kế cách đánh giá khách quan, tránh thiên vị hoặc ảnh hưởng từ yếu tố chủ quan.
- Sử dụng các câu hỏi mở: Nên sử dụng các câu hỏi mở để thu thập được thông tin chi tiết và đa chiều từ người tham gia.
Bước 5: Thu thập và phân tích dữ liệu
Sau khi thiết kế cách đánh giá, bạn cần thu thập dữ liệu theo kế hoạch. Nên sử dụng các phương pháp thu thập dữ liệu hiệu quả và đảm bảo tính chính xác của dữ liệu. Sau khi thu thập dữ liệu, bạn cần phân tích dữ liệu để đánh giá hiệu quả của chương trình đào tạo.
Bước 6: Phân tích dữ liệu và đưa ra các cải tiến
Sau khi phân tích dữ liệu, bạn cần đưa ra các kết luận về hiệu quả của chương trình đào tạo và đề xuất các cải tiến.
- Xác định điểm mạnh và điểm yếu của chương trình đào tạo: Phân tích dữ liệu để xác định những điểm mạnh và điểm yếu của chương trình đào tạo.
- Đề xuất các giải pháp cải thiện: Dựa trên kết quả phân tích, đề xuất các giải pháp cải thiện chương trình đào tạo để nâng cao hiệu quả.
- Theo dõi và đánh giá hiệu quả của các cải tiến: Sau khi thực hiện các cải tiến, cần theo dõi và đánh giá hiệu quả của các cải tiến để đảm bảo chúng mang lại kết quả tích cực.
Xem thêm: Mô hình Kirkpatrick
Lợi ích của việc áp dụng Mô hình Kirkpatrick
Việc áp dụng Mô hình Kirkpatrick mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp:
- Nâng cao hiệu quả của các chương trình đào tạo: Giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả của các chương trình đào tạo và đưa ra các cải tiến phù hợp để nâng cao hiệu quả.
- Tăng cường sự hài lòng của người tham gia: Giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của người tham gia, từ đó nâng cao sự hài lòng của họ.
- Tăng cường sự minh bạch và hiệu quả trong đầu tư đào tạo: Giúp doanh nghiệp minh bạch hóa việc đầu tư vào đào tạo và đảm bảo đầu tư mang lại lợi ích thiết thực.
- Cải thiện năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp: Giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực của nhân viên, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Kết luận
Mô hình Kirkpatrick là một công cụ đánh giá hiệu quả đào tạo hiệu quả, giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả của các chương trình đào tạo một cách toàn diện và hiệu quả. Việc áp dụng Mô hình Kirkpatrick giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả của các chương trình đào tạo, tăng cường sự hài lòng của người tham gia, tăng cường sự minh bạch và hiệu quả trong đầu tư đào tạo, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
