Harvard Business Review tiết lộ bí quyết tư duy chiến lược: Bạn đã sẵn sàng thay đổi cách tiếp cận?

Khi nói đến thành công trong kinh doanh, cụm từ “tư duy chiến lược” thường xuyên được nhắc đến. Nhưng có lẽ không phải ai cũng hiểu rõ tư duy chiến lược là gì và cách áp dụng nó đúng đắn trong môi trường doanh nghiệp. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây trên Harvard Business Review, chuyên gia hàng đầu về chiến lược, Roger Martin, đã tiết lộ rằng chiến lược và lập kế hoạch là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt, nhưng lại thường bị nhầm lẫn.

Tư duy chiến lược không phải là kế hoạch

Roger Martin bắt đầu cuộc thảo luận bằng cách làm rõ rằng chiến lược không chỉ đơn giản là lập một loạt các kế hoạch hoạt động. Ông giải thích, lập kế hoạch chỉ là một danh sách các hành động mà doanh nghiệp dự định thực hiện như cải thiện trải nghiệm khách hàng hay mở một nhà máy mới. Nghe thì có vẻ hợp lý, nhưng nếu chỉ dựa trên việc lập kế hoạch mà không có một chiến lược cụ thể, kết quả cuối cùng có thể khiến công ty thất vọng.

Chiến lược, theo Martin, là một tập hợp các lựa chọn liên kết và tích hợp, nhằm định vị doanh nghiệp trên một sân chơi mà họ có thể giành chiến thắng. Nó không chỉ là việc chọn làm gì mà còn là việc xác định vì sao doanh nghiệp nên tham gia vào một lĩnh vực cụ thể và làm thế nào để trở nên vượt trội hơn các đối thủ cạnh tranh.

Sai lầm khi gộp 2 từ Chiến lược và Kế hoạch thành “Kế hoạch chiến lược”

Lập kế hoạch thường được các nhà quản lý ưa chuộng vì nó dễ đo lường và có thể kiểm soát được. Bạn có thể tính toán chi phí, nguồn lực và quản lý các yếu tố này một cách chặt chẽ. Trong khi đó, chiến lược lại yêu cầu bạn đối mặt với sự không chắc chắn, vì kết quả phụ thuộc vào yếu tố bạn không thể kiểm soát hoàn toàn: khách hàng. Bạn không thể đảm bảo rằng khách hàng sẽ chọn sản phẩm của mình, nhưng bạn cần tin tưởng vào lý thuyết chiến lược và sẵn sàng chấp nhận rủi ro.

Đọc thêm: Airbnb thành công nhờ Chiến lược Đại dương xanh

Ví dụ thực tế: Southwest Airlines

Martin đưa ra một ví dụ nổi tiếng về sự khác biệt giữa lập kế hoạch và chiến lược thông qua câu chuyện của Southwest Airlines. Trong khi các hãng hàng không lớn của Mỹ tập trung vào việc lập kế hoạch mở thêm các tuyến bay và mua thêm máy bay, Southwest đã áp dụng một chiến lược khác biệt với mục tiêu cụ thể: trở thành một sự thay thế tiện lợi cho Greyhound, hãng xe buýt giá rẻ.

Southwest tập trung vào các chuyến bay ngắn, không phục vụ bữa ăn, và chỉ sử dụng một loại máy bay (Boeing 737). Điều này không chỉ giúp họ giảm chi phí mà còn khiến các đối thủ cạnh tranh gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với giá vé thấp của Southwest. Kết quả, Southwest đã phát triển nhanh chóng và hiện tại là hãng hàng không nội địa lớn nhất Hoa Kỳ.

Tư duy chiến lược là một hành trình

Martin nhấn mạnh rằng tư duy chiến lược là một quá trình liên tục, không phải là một đích đến. Chiến lược không phải là điều bạn có thể dự đoán chính xác 100% ngay từ đầu. Thay vào đó, nó là một hành trình của sự quan sát, điều chỉnh, và cải thiện. Để một chiến lược thành công, cần có một lý thuyết rõ ràng về những gì phải xảy ra để doanh nghiệp chiến thắng, sau đó theo dõi và điều chỉnh chiến lược khi cần thiết.

Đơn giản hóa chiến lược: Bí quyết của sự thành công

Một trong những lời khuyên quan trọng nhất của Martin là giữ cho chiến lược đơn giản. Ông gợi ý rằng chiến lược lý tưởng nên có thể được viết trên một trang giấy, bao gồm: doanh nghiệp sẽ tham gia vào sân chơi nào, làm thế nào để chiến thắng, và những hệ thống quản lý nào cần thiết để thực hiện chiến lược.

Tư duy chiến lược giúp bạn tránh bẫy của sự thoải mái

Cuối cùng, Martin cảnh báo rằng việc chỉ tập trung vào lập kế hoạch mà không có chiến lược là con đường chắc chắn dẫn đến thất bại. Tư duy chiến lược có thể gây lo lắng vì bạn không thể kiểm soát mọi thứ. Tuy nhiên, đó lại là cách duy nhất để doanh nghiệp có cơ hội chiến thắng trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.

Kết luận:

Tư duy chiến lược không chỉ là việc xây dựng kế hoạch, mà là sự kết hợp của những lựa chọn khôn ngoan và những bước đi mang tính chiến lược. Doanh nghiệp nào biết cách áp dụng tư duy chiến lược sẽ có khả năng nắm bắt cơ hội và phát triển vượt trội so với đối thủ cạnh tranh.